Còn chỗ chôn người chết hay không?

Hỏa táng là một trong những tập tục tang lễ được ưa chuộng bởi tính nhanh chóng, gọn gàng, và tiết kiệm. Tuy nhiên, vẫn có những người ưa chuộng hình thức an táng hơn. Lý do là họ muốn thi hài của người thân được nguyên vẹn và yên nghỉ vĩnh hằng. Tuy nhiên, với tình hình bùng nổ dân số hiện nay, hình thức an táng đang đối mặt với vô số vấn đề.

Tập tục an táng ngày càng khó khăn và tốn kém

Chỗ chôn người chết ngày càng bị eo hẹp. Trong vòng 50.000 năm qua, ước tính đã có khoảng 101 tỷ người từng sinh ra và mất đi trên hành tinh của chúng ta. Dù muốn hay không thì tất cả những ai đang còn sống vào hôm nay - hiện đang là khoảng tám tỷ người - rồi cùng sẽ đoàn tụ cùng với những người đã khuất. Vì lý do đó, quỹ đất chôn cất vốn đã eo hẹp, lại ngày càng trở nên khan hiếm.

Một nghiên cứu dự đoán, nếu vào năm 2050 việc chôn cất vẫn còn phổ biến như năm 2014, thế giới cần phải bỏ ra thêm một diện tích đất khoảng 6.500 km vuông - tức một diện tích đất lớn gấp năm lần New York.

Ở Hong Kong, tìm nơi an táng cũng khó như tìm nhà cho người sống. Vốn là một nơi đất chật người đông, nhiều nghĩa trang đã không còn một chỗ trống. Điều này khiến cho các nhà tang lễ phải lưu trữ thi hài của hàng trăm ngàn người chết ở những kho lạnh để chờ chính quyền tìm những nơi lưu trữ mới. Ngay cả khi có chỗ, những huyệt mộ vốn chỉ vừa đủ để chứa một quan tài llại có giá đắt ngang một căn hộ hạng sang.

Đọc thêm: Sốt đất nghĩa trang, cạn kiệt nguồn cung

Chỗ chôn người chết chiều thẳng đứng

Trong các giải pháp điên rồ và đôi khi tàn nhẫn, có cả cách dùng vôi để hóa lỏng những bộ hài cốt đã phân hủy một phần để lấy chỗ trống cho người khác; hoặc thông qua xổ số để phân phối hộc lưu tro cốt. 

Thế nhưng, biện pháp đáng kinh ngạc nhất là giải pháp nổi bật nhất: nghĩa trang thẳng đứng.

Những nghĩa trang này có nhiều tầng để quan tài được xếp gọn gàng theo hàng lớp các ngăn hoặc hộc kéo. Cách sử dụng không gian hiệu quả gấp bảy lần cách chôn dưới đất, trong khi chính những công trình này cũng tạo những điểm nhấn kiến trúc cho không gian đô thị. Những “nghĩa trang dọc” đã xuất hiện từ Israel cho đến Brazil, với nhiều tòa tháp nghĩa trang nữa đang được tiến hành thi công ở các thành phố như Oslo, Verona, Mexico City, Mumbai và Paris.

Đọc thêm: Nên chôn cất hay hỏa táng người đã mất?

Giải pháp này có giải quyết triệt để vấn đề?

Có một thực tế là: con người đã để người chết an nghỉ theo chiều thẳng đứng từ hàng thiên niên kỷ.

Một ví dụ là nghĩa trang Les Innocents, vốn từng tọa lạc giữa trung tâm thành phố Paris. Vào thời Trung cổ, đây là một nghĩa trang hết sức đông đúc - nơi mà các hài cốt được chất cao đến mức người ta có thể trông thấy khi nhìn qua tường sân nhà thờ.

Nghĩa trang này chủ yếu là các nấm mồ tập thể với đến 18.000 người chết được dồn vào một cái hố duy nhất. Để có thêm chỗ trống, người dân đã có dọn xương từ các nấm mồ lên và để chúng vào trong những tòa nhà có mái vòm dọc theo các bức tường của nghĩa trang được gọi nhà mồ.

Những địa điểm chôn cất theo chiều dọc có từ rất sớm này không hoàn toàn thành công. Nhiều thi thể trong số này vẫn còn đang phân hủy khi chúng được dời đi, khiến cho một du khách đến Paris vào cuối thế kỷ 18 đã mô tả đến nơi này giống như là "bị cuốn vào một ống cống đầy hôi thối".

Cuối cùng, nghĩa trang và các nhà mồ của nó đã bị bỏ hoang sau khi một cơn mưa lớn làm ngã đổ một bức tường ngầm giữa một nấm mồ tập thể và một ngôi nhà sát bên, khiến các thi thể tràn vào hầm rượu của căn nhà.

Đọc thêm: Có được phép chôn cất người chết trên đất vườn?

Chỗ chôn người chết hiện đại và văn minh

Ngày nay, các nghĩa trang trên mặt đất đã văn minh hơn rất nhiều. Các nghĩa trang Công giáo La Mã ở thành phố New Orleans, bang Louisiana thường được gọi là 'thành phố của người chết' do tập trung số lượng lớn các nấm mộ cao ngất bạc màu dưới ánh nắng mặt trời.

Cho đến nay, nghĩa trang cao nhất là Nhà tưởng niệm Necrópole Ecumênica ở Santos, Brazil. Hiện tại đây là nghĩa trang có độ cao khủng lên đến 32 tầng với không gian có thể chứa đến 14.000 hài cốt. Khi được xây dựng lần đầu tiên vào năm 1983, nó có quy mô khiêm tốn hơn nhiều. Tuy nhiên do nhu cầu ngày càng tăng, nghĩa trang này tiếp tục được xây thêm những tầng cao hơn. Độ cao cuối cùng của nó là 32m.

Ngoài phòng để hũ cốt, quan tài và lăng mộ gia đình, nơi này còn có phòng tiễn biệt linh cữu, các hầm mộ, một đài hỏa táng, một nhà nguyện, một bảo tàng các phương tiện giao thông, và lạ lùng là còn có một tiệm bán đồ ăn nhẹ trên mái nhà.

Xung quanh công trình là các khu vườn xinh đẹp, trong đó có một khu rừng và một đầm phá với các con rùa tắm nắng và có thác nước riêng. Thậm chí ở đây còn có một khu vực bảo tồn với kế hoạch nhân giống loài chim toucan.

Mỗi tầng có các dãy gồm những lô có đánh số có đến 150 ngôi mộ được trang bị hệ thống thông gió phức tạp. "Người thân bước lên thang máy và khi họ đến đúng tầng nơi thì quan tài đã chờ đợi sẵn," bà Priscila Trevisani, vốn có tổ tiên an nghỉ ở đây, cho biết.

Cũng giống như nhiều quốc gia châu Âu khác, các ô chôn cất được cho thuê thay vì bán. Một khi thi thể phân hủy hết - quá trình này mất khoảng ba năm - hài cốt của họ sẽ được đưa vào hũ cốt đặt trong tòa nhà.

Đọc thêm: Những đại kỵ trong đám tang tuyệt đối phải tránh

Tạm kết

Tình trạng khan hiếm chỗ chôn người chết đang trở nên ngày càng cấp bách do tăng dân số. Nghĩa trang thẳng đứng là giải pháp độc đáo, nhưng không hoàn toàn hiệu quả và gây vấn đề mới. Cần xem xét giải pháp toàn diện, bao gồm tối ưu hóa không gian, phát triển kỹ thuật an táng mới, và thay đổi tư duy xã hội về chôn cất và thi thể. Đây là một thách thức đối với các nhà quản lý xã hội và đô thị trong tương lai với yêu cầu tìm cách giải quyết vấn đề bền vững, tôn trọng giá trị văn hóa và tâm linh.

‍